چرا موتورسیکلت جوش میاره؟

تا حالا شده وسط یه مسیر حسابی، یهو حس کنی موتورت داره جون می‌کنه، صدای فنش بلند شده یا حتی خاموش شده؟ اون لحظه که می‌بینی بخار از کنار انجین بلند می‌شه یا حس می‌کنی موتورت داغ‌تر از همیشه شده، یعنی موتور جوش آورده! حالا چرا این اتفاق می‌افته و مهم‌تر از اون، چیکار کنیم که این بلا سرمون نیاد؟

5 علت جوش آوردن موتور سیکلت

۱. روغن، جون موتورته! کمش کنی، داغ می‌کنه!

روغن توی موتور درست مثل خون توی بدن ماست! اگه نباشه یا کیفیتش افت کنه، قطعات داخل انجین به هم ساییده می‌شن، اصطکاک بالا می‌ره و نتیجه‌ش می‌شه گرمای وحشتناک! حالا تصور کن توی یه ترافیک سنگین، موتورت روغن کافی نداشته باشه. نتیجه‌ش می‌شه جوش آوردن موتورسیکلت، تب شدید انجین و احتمال قفل شدن موتور!

راه‌حل:

• سطح روغن رو هر چند وقت یه بار چک کن (راهنمای موتورتو ببین که چه روغنی براش مناسبه).
• به موقع روغن رو عوض کن، مخصوصاً اگه توی هوای گرم و ترافیک سنگین با موتور می‌چرخی.
• روغن ارزون و بی‌کیفیت نریز! این روغن‌های بی‌نام‌ونشان فقط زحمت تعمیرات گرون رو برات می‌ذارن.

۲. سیستم خنک‌کننده به دادت می‌رسه، اگه کار کنه!

موتورها به دو روش خنک می‌شن:

• با هوا (مثل بیشتر موتورسیکلت‌های معمولی که پره‌های روی انجین دارن).
• با مایع (موتورهای دارای رادیاتور مثل انژکتوری‌های مدرن).

اگه یه موتور هواخنک داری، باید بدونی که این مدل‌ها توی ترافیک سنگین یا توی سرعت پایین توی هوای گرم زود جوش میارن، چون جریان هوای کافی برای خنک شدن ندارن. اما اگه موتورت آب‌خنک باشه، یعنی به رادیاتور و مایع خنک‌کننده وابسته‌ست. پس کمبود آب رادیاتور، نشتی، یا خراب شدن فن خنک‌کننده می‌تونه باعث داغ کردن شدید بشه.

راه‌حل:

• موتورهای هواخنک: نذار زیاد توی ترافیک درجا کار کنه، اگه توی گرمای تابستون گیر افتادی، یه کم خاموشش کن و بذار خنک بشه.
• موتورهای آب‌خنک: آب رادیاتور رو مرتب چک کن، اگه سطحش پایین اومده، حتماً مایع خنک‌کننده استاندارد بریز، نه آب لوله‌کشی!
• اگر فن رادیاتور کار نمی‌کنه، احتمالاً یه مشکل برقی داری که باید سریع برطرفش کنی.

۳. کاربراتور یا انژکتور خراب باشه، موتور داغ می‌کنه!

اگه سوخت خوب به موتور نرسه یا مخلوط هوا و سوخت درست تنظیم نباشه، موتور به جای کارکرد نرم و خنک، با دمای بالا می‌سوزه و جوش میاره. توی موتورهای انژکتوری، سنسورها باید درست کار کنن، وگرنه انجین تنظیم اشتباه می‌گیره و دمای موتور بالا می‌ره.

راه‌حل:

• فیلتر هوا رو به موقع تمیز کن، چون اگه راهش بسته بشه، موتور به درستی نفس نمی‌کشه و داغ می‌کنه.
• اگه حس می‌کنی شتاب موتورت افت کرده یا مصرف سوختش زیاد شده، احتمالاً کاربراتور یا سنسورهای انژکتورت نیاز به سرویس دارن.

۴. فشار الکی به موتور بیاری، ممکنه جوش بیاره

یکی دیگه از دلایلی که خیلیا بهش توجه نمی‌کنن اینه که مدام با موتور توی دورهای بالا حرکت می‌کنن. ببین، هر موتوری یه محدوده‌ی بهینه برای کار کردن داره. اگه همیشه گازو تا ته بچسبونی و موتورو توی دنده‌ی پایین و دور موتور بالا نگه داری، موتور زود داغ می‌کنه.

راه‌حل:
همیشه سعی کن دور موتور رو توی حالت نرمال نگه داری، مخصوصاً توی مسافت‌های طولانی. وقتی حس کردی موتورت زیادی داغ شده، یه استراحت کوتاه بهش بده.

۵. مشکلات مکانیکی، دلیل جوش آوردن موتور

گاهی وقتا مشکل از واشر سرسیلندر، ترموستات خراب، نشتی روغن، یا حتی گرفتگی مسیر خروج دود هست. اگه دیدی با رعایت همه‌ی موارد بالا هنوز هم موتورت جوش میاره، وقتشه که یه مکانیک کاردرست نگاهی بهش بندازه.

سرویس دوره‌ای و جلوگیری از جوش آوردن موتور سیکلت

سرویس دوره‌ای یکی از مهم‌ترین کارهایی‌ـه که می‌تونی برای جلوگیری از جوش آوردن موتورت انجام بدی. وقتی به‌موقع روغن موتور رو عوض کنی، فیلترها رو تمیز نگه داری و سیستم خنک‌کننده رو چک کنی، عملاً داری جلوی داغ شدن بیش از حد موتور رو می‌گیری. مثلاً اگه موتورت آب‌خنک باشه، مطمئن شدن از سالم بودن رادیاتور و مایع خنک‌کننده خیلی مهمه. یا اگه هوا‌خنک باشه، تمیز نگه داشتن پره‌های سیلندر و بررسی کیفیت روغن، تأثیر زیادی داره. خلاصه، سرویس دوره‌ای یعنی پیشگیری به جای درمان!

وقتی موتور جوش آورد، چیکار کنیم؟

خب، فرض کن وسط راهی، یهو حس می‌کنی موتورت دیگه جون نداره، دماش رفته بالا، یا حتی خاموش شده یعنی جوش آورده! حالا اینجا چی کار باید کرد که اوضاع بدتر نشه؟ آروم باش، یه نفس عمیق بکش، و این کارارو به ترتیب انجام بده:

• فوراً موتور رو خاموش کن! 

اولین و مهم‌ترین کار اینه که فوراً گاز رو ول کنی و موتور رو خاموش کنی. اگه ادامه بدی، ممکنه آسیب جدی به انجین بزنه، مثل سوختن واشر سرسیلندر یا حتی قفل شدن موتور. پس خاموشش کن و یه جای امن کنار بزن.

• به موتور فرصت خنک شدن بده 

برو کنار و حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کن تا انجین کمی خنک بشه. اصلاً سعی نکن فوری روشنش کنی، چون دمای بالا ممکنه باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیر بشه.

این کارها رو انجام نده:
آب یا هر چیز خنک روی انجین نریز، چون ممکنه ترک بخوره!
موتور رو گاز نده تا زودتر خنک بشه، این فقط اوضاع رو بدتر می‌کنه.

• سطح روغن رو چک کن 

بعد از اینکه موتور کمی خنک شد، روغن رو چک کن. کمبود روغن می‌تونه یکی از دلایل اصلی داغ شدن باشه. اگه روغن خیلی کمه، بهتره یه کم روغن مناسب اضافه کنی (البته وقتی موتور کاملاً خنک شد). اگه روغن سیاه و کثیفه، بهتره در اولین فرصت تعویضش کنی.

• اگه موتورت آب‌خنک هست، آب رادیاتور رو بررسی کن 

اگه موتور رادیاتور داره، سطح مایع خنک‌کننده رو چک کن. اگه خیلی کم شده، بعد از اینکه موتور کامل خنک شد، آروم مایع خنک‌کننده مناسب اضافه کن. اگه دیدی نشتی داره یا فن رادیاتور کار نمی‌کنه، دیگه نباید باهاش راه بیفتی، چون دوباره جوش میاره!

• مشکل رو پیدا کن و قبل از حرکت مطمئن شو که درست شده 

حالا که موتور خنک شده، این 4 تا مورد رو بررسی کن :

1. اگه روغن کم بود، یه مقدار مناسب اضافه کن.
2. اگه آب رادیاتور کم بود، پرش کن و نشتی‌ها رو چک کن.
3. اگه فن خنک‌کننده کار نمی‌کنه، روشن کردن موتور رو به تأخیر بنداز و ببر پیش مکانیک.
4. اگه موتورت هواخنک هست، بهش یه استراحت بده و بعد از خنک شدن با سرعت متعادل ادامه بده.

• اگه مشکل حل شد، با احتیاط حرکت کن، اگه نه، ببرش تعمیرگاه 

اگه بعد از خنک شدن، دوباره سریع جوش آورد، یعنی یه مشکل اساسی داره و نباید باهاش راه بیفتی. اگه با روغن و آب کافی باز هم داغ می‌کنه، ممکنه مشکل از ترموستات، سیستم سوخت‌رسانی یا حتی واشر سرسیلندر باشه. اینجا دیگه باید بدی یه مکانیک خبره چکش کنه.

در نهایت، جوش آوردن موتور سیکلت چیزی نیست که نادیده بگیریم. اگر حواست به سیستم خنک‌کننده، روغن موتور و شرایط رانندگی باشد، احتمال روبه‌رو شدن با این مشکل کمتر می‌شود. اما اگر موتورت جوش آورد، مهم‌ترین کار این است که آرام بمانی، موتور را خاموش کنی و اجازه بدهی خنک شود. بعد، مرحله‌به‌مرحله دلایل احتمالی را بررسی کن تا از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کنی. مراقب موتورت باش، چون یه موتور سالم یعنی یه سواری لذت‌بخش و بی‌دردسر!